Nafiesa Rasoelbaks

Zou je jezelf kunnen voorstellen?

Ik ben Nafiesa Rasoelbaks. Ik ben begin dit jaar 40 geworden. Ik ben geboren en getogen in Amsterdam en heb ook in Almere gewoond. Momenteel woon ik samen met mijn vriendin in Rotterdam. Van huis uit ben ik Surinaams-Hindostaans en Islamitsch opgevoed.

Mijn voornaamwoorden zijn zij/haar. Als ik mijn seksuele geaardheid moet labelen, dan is dat queer. Maar ik ben daar verder niet zoveel mee bezig.

Wat betekent het voor jou om hindostaans en queer te zijn?

In de eerste plaats voel ik mezelf eerder Hindostaans dan queer. Deze twee aspecten van mijn identiteit zijn niet per se vergelijkbaar, omdat Hindostaans zijn voortkomt uit de cultuur waar ik vandaan kom, terwijl queer zijn meer gaat over wie ik ben in mijn doen en laten.

Ik voel me sterk verbonden met mijn Hindostaanse roots. Mijn familie, zoals bij veel Hindostanen, is groot en hecht, en ik heb een diepe liefde voor onze cultuur en de vele tradities die daarbij horen. Ik ben opgegroeid in een warme en liefdevolle omgeving, waar saamhorigheid, feestjes, gezelligheid, dansen en lekker eten een belangrijke rol spelen. Die culturele waarden draag ik altijd met me mee, en ze vormen een essentieel onderdeel van wie ik ben.

Queer zijn, daarentegen, speelt binnen mijn familie een veel kleinere rol. Het is geen vanzelfsprekend onderdeel van onze cultuur, maar het is wel iets dat persoonlijk bij mij hoort, ongeacht waar ik ben of met wie ik ben. Het is een aspect van mezelf dat ik altijd met me meedraag, net zo belangrijk, maar op een andere manier aanwezig dan mijn culturele identiteit.

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je bijzonder vreugdevol voelde als iemand die zowel Hindostaans als queer is?

Dat moment is eigenlijk pas recent ontstaan. In de Hindostaanse cultuur zijn er heel veel mooie, maar ook moeilijke dingen. Bij mij was het altijd zo van: als je een partner hebt, is trouwen de volgende stap. Gewoon, direct trouwen. Ik heb daar een soort trauma aan overgehouden. Ik wilde sowieso niet meteen trouwen en wist ook nog helemaal niet wie ik was of wat ik wilde in het leven. Op een gegeven moment stopte mijn familie ook met vragen stellen. Het was wel duidelijk dat ik mijn eigen pad volgde.

Echte ‘queer joy’ voelde ik toen ik mijn huidige vriendin ontmoette en haar voor het eerst naar mijn familie kon meenemen. Het was de eerste keer dat ik iemand mee naar huis bracht waarvan ik zeker wist: dit is degene met wie ik mijn leven wil delen. Toen kwamen mijn cultuur en mijn queer-zijn echt samen, en dat gaf me het gevoel van de hoogste vorm van queer joy. Mijn familie was zo warm en verwelkomend naar mijn vriendin toe, niets was vreemd of ongemakkelijk. Het was allemaal heel lief. Voor mij was dat echt de grootste vreugde die je als persoon kunt ervaren.

Het was natuurlijk niet meteen makkelijk. Voor mijn moeder was het in het begin misschien wel lastig om het te zien samenkomen. Ze weet dat ik queer ben, maar zolang ik niemand mee naar huis bracht, was het nog niet helemaal ‘echt.’ Toen die confrontatie er eenmaal was, was het even moeilijk. Maar het duurde niet lang.

Heb je uitdagingen gekend gerelateerd aan je identiteit die je vervolgens overwonnen hebt?

To be honest, niet per se. Ik denk dat er andere dingen zijn geweest die hebben bijgedragen aan de moeilijkheden die ik heb gekend. Daar had mijn queer zijn niets mee te maken. Toen ik 23 was gingen mijn ouders vrij plotseling scheiden. Mijn vader was door mijn kinderogen mijn grootste held, maar die verliet ons gezin voor zijn nieuwe gezin. Mijn wereld stond op z’n kop. Ik begon me af te vragen of ik wel gemaakt ben voor één partner; kan ik wel onvoorwaardelijke liefde geven, kan ik het volhouden? Gaat het niet gewoon altijd stuk? Dat waren gewoon moeilijkheden waarmee ik te maken heb gehad, los van het dragen van het leed dat mijn moeder en mijn broertje en uiteindelijk de familie daarmee werd aangedaan. Ik denk dat dat de dingen zijn waarmee ik heb geworsteld. Op het gebied van mijn geaardheid heb ik niet echt hardships meegemaakt waardoor ik mezelf niet accepteerde. Ik ben voor mezelf altijd heel zacht geweest.

Hoe was het dan voor jou om erachter te komen dat je queer bent? Was het iets wat je als vanzelfsprekend beschouwde, of kwam het als een verrassing of schok voor je?

Nee, het was zeker geen shock, maar het was gewoon iets waar ik mezelf in heb leren ontdekken. Ik was gewoon heel vrij naar mezelf toe. Zo van: ‘Oh oké, wat is dit dan?’ Ik heb nooit gedacht dat ik niet zo mag zijn – of maar op één gender moet vallen bijvoorbeeld.

Speelde het feit dat je in een cultuur leeft die niet altijd accepterend is naar queer zijn een rol in hoe je jezelf ontdekte en accepteerde?

Ik ben Surinaams-Hindostaans en Islamitsch. Binnen de cultuur en religie praat je niet echt heel vrij en open naar elkaar over gevoelens of moeilijkheden waar je mee worstelt. Schaamte voert de boventoon en vooral de oudere generatie hecht hier nog te veel waarde aan. Maar gelukkig, tijden veranderen.

Toen ik in een depressie was beland, ging ik hulp zoeken bij een therapeut om te dealen met de scheiding van mijn ouders. Daar werd ook de diagnose ADHD bij mij vastgesteld. Het was allemaal heel veel tegelijk. Door dat hele traject heb ik besloten dat ik anders wil communiceren met mijn familie. Ik wil dat er geen schaamte hoeft te zijn, dat iedereen wel worstelt met dingen en dat we daar ook ruimte voor elkaar moeten maken. Ik heb toen wel met een aantal nichtjes openlijk gepraat en aangegeven wat er allemaal bij mij speelde.

Wat zou je anderen in de Hindostaanse queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde en vervulling in hun leven?

Allereerst zou ik zeggen: wees lief voor jezelf en leer jezelf te omarmen zoals je bent. Zelfacceptatie is de sleutel, zonder schaamte of excuses. Je bent wie je bent, en hoe eerder je dat volledig kunt accepteren, hoe sneller je ruimte maakt voor echte vreugde in je leven. Het is vaak een uitdaging, dat begrijp ik. Maar de waarheid is dat er altijd mensen zullen zijn, of je nu queer bent of niet, die je wel of niet zullen accepteren. Het belangrijkste is dat je jezelf accepteert – dat opent de deur naar vervulling en geluk.

Als mijn familie mij niet had geaccepteerd, had ik dat heel moeilijk gevonden. Maar het is belangrijk om iemand in je leven te hebben die je vertrouwt en bij wie je je veilig voelt. Iemand met wie je je gevoelens en je geaardheid kunt delen. Alles voor jezelf houden en die onzekerheid in stilte dragen over wel of niet geaccepteerd worden, kan ontzettend zwaar zijn. Begin daarom klein – deel je verhaal eerst met één persoon en kijk hoe je dat kunt uitbreiden.In onze cultuur speelt schaamte vaak een grote rol, en dat kan veel schade aanrichten. Maar ik denk dat onze generatie, en die na ons, die schaamte moet loslaten. We moeten leren ons niet te schamen voor wie we zijn, maar juist trots te zijn. Uiteindelijk zijn we allemaal gewoon mensen met gevoelens en onze eigen identiteit. Daar kun je niks aan veranderen – en dat hoef je ook niet.

Het project ‘Humans of H&Q’ is mogelijk door het Queer emancipatiefonds Den Haag, daarom zijn wij erg benieuwd naar wat jou binding is met Den Haag

Ik heb heel wat familie ook nog in Den Haag wonen. Dat sowieso. Maar als ik aan Den Haag denk, denk ik vaak maar aan één ding – één winkel: Islamitische Slagerij Kallan. Met mijn familie ga ik daar altijd heen om vleesworst te eten. En we kijken er altijd enorm naar uit.