Vacature Social media manager en webmaster bij Hindostaans & Queer

We zijn op zoek naar een bestuurslid die de functie van social media manager en webmaster in het bestuur van Hindostaans & Queer wil uitoefenen. Iemand die sterk is in taal en op schrift en handig is met social media. Je werkt nauwkeurig en hebt oog voor visuele esthetiek.

Verder is het belangrijk dat jij achter de visie en missie van de stichting staat en die weet uit te dragen naar de achterban en externen.De functie is voor minimaal een jaar, daarna kun je aanblijven of het stokje overdragen.

Wat houdt de functie van social media manager en webmaster in?

  • Jij stelt samen met het bestuur doelen op voor de engagement en bereik op social­ media en de website
  • Jij beheert de social media kanalen: Whatsapp groep, Facebook groep en pagina, Instagram, tiktok, LinkedIn en YouTube en de website
  • Jij beheert de binnenkomende berichten op social media en de website en de H&Q inbox
  • Jij maakt een contentkalender en werkt hiervoor nauw samen met de redactie en bestuurslid Evenementen
  • Jij bent vaardig in het maken van flyers en sheets voor social media posts
  • Je bent onderdeel van het bestuur en draagt tijdens de maandelijkse vergaderingen bij
  • Je stuurt (nog op te richten) commissies en werkgroepen aan en werkt nauw samen met de bestuurslid Public Relations en Outreach
  • Je besteedt gemiddeld vier uur per week aan deze functie

Wat kun je van H&Q verwachten?

  • Een bijdrage leveren aan de missie en visie van Hindostaans & Queer:
    Visie
    Hindostaans & Queer streeft naar een wereld waar Hindostaanse queer mensen vertegenwoordigd zijn en in vrijheid de veelzijdigheid van hun identiteit claimen en vieren.
    Missie
    Bevorderen van acceptatie, emancipatie en representatie van Hindostaanse queer mensen. Dit doet Hindostaans & Queer vanuit intersectionaliteit en solidariteit naar andere gemarginaliseerde groepen.
  • Meedenken met het beleid van Hindostaans & Queer
  • Werken in een gezellig team
  • Uitbreiding van je Hindostaanse queer netwerk en netwerk van queer en hindostaanse organisaties
  • Een mooie uitbreiding van je CV qua competenties op samenwerking, social mediamanagement en webhosting

Voor deze functie moet je een geldige VOG (verklaring omtrent goed gedrag) kunnen overleggen.

Ben jij de Social media manager en webmaster die wij zoeken? Stuur voor 7 juni je CV en motivatie naar contact@hindostaansenqueer.nl. Ook voor vragen of toelichtingen kun je gerust een mailtje sturen. Ben je benieuwd naar de huidige bestuursleden? Klik hier voor een artikel over hen.

De sollicitatiegesprekken zullen plaats vinden op maandag 19 of 20 juni tussen 19:00-22:00 uur.

Team Hindostaans & Queer

Vacature Bestuurslid Public relations en Outreach bij Hindostaans & Queer

We zijn op zoek naar iemand die bestuurslid Public Relations en Outreach in het bestuur van Hindostaans & Queer wil worden. Iemand die de stichting kan vertegenwoordigen en goede communicatieve vaardigheden heeft.

Verder is het belangrijk dat jij achter de visie en missie van de stichting staat en die weet uit te dragen naar de achterban en externen. Ook kan je op strategisch vlak en op lange termijn denken.
De functie is voor minimaal een jaar, daarna kun je aanblijven of het stokje overdragen.

Wat houdt de functie van bestuurslid Public Relations en Outreach in?

  • Jij werkt de missie en visie van Hindostaans & Queer uit op Public Relations en Outreach door bijvoorbeeld PR-, lobby- en communicatieplannen op te stellen om de zichtbaarheid van de stichting vergroten en de integratie van H&Q binnen de Hindostaanse gemeenschap te bevorderen
  • Jij onderhoudt en beheert contacten met de organisaties, de achterban en andere samenwerkingspartners en faciliteert samenwerkingen met organisaties
  • Jij vertegenwoordigt H&Q o.a. in de media
  • Jij stelt de persberichten op
  • Je bent onderdeel van het bestuur en draagt tijdens de maandelijkse vergaderingen bij
  • Je stuurt (nog op te richten) commissies en werkgroepen aan en werkt nauw samen met de commissaris communicatie
  • Je besteedt gemiddeld vier uur per week aan deze functie

Wat kun je van H&Q verwachten?

  • Een bijdrage leveren aan de missie en visie van Hindostaans & Queer:
    Visie
    Hindostaans & Queer streeft naar een wereld waar Hindostaanse queer mensen vertegenwoordigd zijn en in vrijheid de veelzijdigheid van hun identiteit claimen en vieren.
    Missie
    Bevorderen van acceptatie, emancipatie en representatie van Hindostaanse queer mensen. Dit doet Hindostaans & Queer vanuit intersectionaliteit en solidariteit naar andere gemarginaliseerde groepen.
  • Meedenken met het beleid van Hindostaans & Queer
  • Werken in een gezellig team
  • Uitbreiding van je Hindostaanse queer netwerk en netwerk van andere organisaties
  • Een mooie uitbreiding van je CV qua competenties op samenwerking, stakeholdermanagement en het opstellen van beleid en plannen

Voor deze functie moet je een geldige VOG (verklaring omtrent goed gedrag) kunnen overleggen.

We nodigen alle geïnteresseerden in deze functie uit om te solliciteren, met name trans en Islamitische mensen.

Ben jij het bestuurslid Public Relations en Outreach die wij zoeken? Stuur dan voor 7 juni je CV en motivatie naar contact@hindostaansenqueer.nl. Ook voor vragen of toelichtingen kun je gerust een mailtje sturen. Ben je benieuwd naar de huidige bestuursleden? Klik hier voor een artikel over hen.

De sollicitatiegesprekken zullen plaats vinden op maandag 19 of 20 juni tussen 19:00-22:00 uur.

Team Hindostaans & Queer

Vacature Bestuurslid evenementen bij Hindostaans & Queer

We zijn op zoek naar iemand die de functie van bestuurslid evenementen wil uitoefenen. Iemand die goed is in projectmanagement en goed kan samenwerken. Verder zijn punctualiteit, goede communicatie en een gebalanceerd verantwoordelijkheidsgevoel eigenschappen die wij graag bij deze functie zien.

Verder is het belangrijk dat jij achter de visie en missie van de stichting staat en die weet uit te dragen naar de achterban en externen. Ook kan je op strategisch vlak en op lange termijn denken.
De functie is voor minimaal een jaar, daarna kun je aanblijven of het stokje overdragen.

Wat houdt de functie van bestuurslid evenementen in?

  • Jij stelt met het bestuur en vrijwilligers een evenementenkalender op die in lijn is met de missie en visie van H&Q en verdeeld en monitort de verantwoordelijkheid van de verschillende evenementen
  • Jij overziet de acquisitie en begroting voor de evenementen en werkt hiervoor nauw samen met de penningmeester
  • Jij overziet evenementen die een samenwerking zijn met andere organisaties
  • Jij organiseert zelf ook evenementen in lijn met de activiteitenkalender
  • Jij bewaakt de missie en visie van H&Q binnen de evenementen van H&Q
  • Je bent onderdeel van het bestuur en draagt tijdens de maandelijkse vergaderingen bij
  • Je stuurt (nog op te richten) commissies en werkgroepen aan
  • Je besteedt gemiddeld vier uur per week aan deze functie

Wat kun je van H&Q verwachten?

  • Een bijdrage leveren aan de missie en visie van Hindostaans & Queer:
    Visie
    Hindostaans & Queer streeft naar een wereld waar Hindostaanse queer mensen vertegenwoordigd zijn en in vrijheid de veelzijdigheid van hun identiteit claimen en vieren.
    Missie
    Bevorderen van acceptatie, emancipatie en representatie van Hindostaanse queer mensen. Dit doet Hindostaans & Queer vanuit intersectionaliteit en solidariteit naar andere gemarginaliseerde groepen.
  • Meedenken met het beleid van Hindostaans & Queer
  • Werken in een gezellig team
  • Uitbreiding van je Hindostaanse queer netwerk en netwerk van andere organisaties
  • Een mooie uitbreiding van je CV qua competenties op samenwerking, organisatievaardigheden en het opstellen van beleid en plannen

Voor deze functie moet je een geldige VOG (verklaring omtrent goed gedrag) kunnen overleggen.

We nodigen alle geïnteresseerden in deze functie uit om te solliciteren, met name trans en Islamitische mensen.

Ben jij het bestuurslid evenementen die wij zoeken? Stuur voor 7 juni je CV en motivatie naar contact@hindostaansenqueer.nl. Ook voor vragen of toelichtingen kun je gerust een mailtje sturen. Ben je benieuwd naar de huidige bestuursleden? Klik hier voor een artikel over hen.

De sollicitatiegesprekken zullen plaats vinden op maandag 19 of 20 juni tussen 19:00-22:00 uur.

Team Hindostaans&Queer

Ashwari & Suraina

Kunnen jullie jezelf voorstellen?
Suraina: Ik ben 29 jaar en woon samen met Ashwari in Utrecht. In het dagelijks leven werk ik bij een ICT-helpdesk. In mijn vrije tijd doe ik aan boulderen, films en series kijken, tijd doorbrengen met familie en met Ashwari. De belangrijkste mensen in mijn leven zijn mijn ouders, mijn zussen, Ashwari en mijn beste vriendin.
Ashwari: Ik ben 22 jaar en studeer dierwetenschappen aan de universiteit van Wageningen. In mijn vrije tijd doe ik aan boksen en schaken. Zo houd ik een beetje de balans tussen fysieke en mentale sport. De belangrijkste mensen in mijn leven zijn mijn ouders, mijn zus, mijn nani en natuurlijk Suraina.

Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?
Suraina: We hebben elkaar vijf jaar geleden voor het eerst ontmoet, en we hebben sinds ongeveer drie jaar een relatie.
Ashwari: Klopt, we hebben elkaar via-via ontmoet. Ik ontmoette Suraina voor het eerst op het verjaardagsfeestje van mijn nicht. Suraina en mijn nicht zijn beste vriendinnen. In het begin hadden we niet zoveel interactie met elkaar, maar hoe vaker we elkaar zagen hoe meer we elkaar spraken. Uiteindelijk hebben we nummers uitgewisseld en elkaar via Whatsapp veel gesproken. We bleken veel gezamenlijke interesses te hebben. Op een gegeven moment zijn we op een date gegaan, dit gaf aanleiding tot meerdere dates. Ik wist van Suraina al dat ze op vrouwen valt.

Suraina: Van Ashwari wist ik het niet, want zij was nog niet uit de kast. Ik had wel een vermoeden, door het oogcontact dat zij met mij maakte.
Ashwari: Ja ik was wel een beetje flirterig haha.
Suraina: Het is soms moeilijk te achterhalen of iemand op een romantische manier geïnteresseerd is in jou of dat diegene gewoon vriendelijk is. Pas als iemand zegt dat diegene ook op vrouwen valt en geïnteresseerd is, dan weet je het zeker. Ik wist het in dit geval niet zeker, maar uiteindelijk is het mij tijdens onze date wel duidelijk geworden.

Hoe gaat jullie familie om met jullie queer-zijn?
Suraina: Toen ik uit de kast kwam, was dat wel een schok voor mijn familie. Ze moesten erg wennen aan het idee. Veel ouders houden er geen rekening mee dat hun kind ook een andere identiteit kan hebben dan hetero. Nu inmiddels vijf jaren later is het allemaal wat makkelijker voor iedereen. Mijn moeder is nu heel supportive en open over mij, daar ben ik heel blij mee. Als ik tegenwoordig bij haar langs ga, dan vraagt ze of ze de volgende keer misschien ook iets voor Ashwari kan koken en geeft ze eten mee voor haar.
Ashwari: Ik ben uit de kast gekomen toen ik aan het daten was met Suraina. Mijn zus had er totaal geen moeite mee, maar mijn ouders vonden het in het begin wel moeilijk. Nu drie jaren later merk ik dat ze het makkelijker vinden en hun best doen om mijn identiteit volledig te accepteren, dat vind ik het belangrijkste. Ik heb het nog niet aan iedereen in mijn familie verteld. Echter degenen aan wie ik het heb verteld, die hebben er wel positief op gereageerd, ook mijn familie in Suriname. Daarmee ben ik wel echt gezegend. Ik heb het ook aan mijn nani (oma) verteld. Ik was heel bang hoe ze erop zou reageren, want zij is van een andere generatie. Ze heeft er gelukkig ook positief op gereageerd en als ik haar nu spreek vraagt ze altijd naar Suraina. Als we met haar (video)bellen, dan wil ze ook altijd even met Suraina kletsen.


Hebben jullie toekomstplannen?
Suraina: Ik heb nooit een wens gehad om te trouwen, maar nu sta ik er wel meer voor open. Vooral omdat we beiden Hindostaans zijn, zou ik het mooi vinden om volgens onze eigen religieuze en culturele tradities te trouwen. Ook om de boodschap over te kunnen dragen aan de volgende generatie, dat twee vrouwen die Hindostaans zijn ook op een traditionele manier kunnen trouwen. Net zoals een Hindostaans heterokoppel dat ook kan. Ik heb daarnaast geen kinderwens. Ik denk eerder aan het nemen van een hond of een ander huisdier.
Ashwari: Ik heb van kleins af aan de wens gehad om te willen trouwen. Ik heb ook al bedacht hoe mijn trouwdag eruit zou moeten zien, op welke liedjes ik zou willen dansen en wie ik allemaal wil uitnodigen. Dus wie weet wat de toekomst ons brengt.


Krijgen jullie vanuit de Hindostaanse gemeenschap weleens negatieve reacties?
Suraina: Niet direct, maar indirect bestaat er wel altijd de angst en het ongemak van vooroordelen.  Wanneer er op een familiefeestje een soulnummer wordt gedraaid, dan zou het ook normaal moeten zijn als wij samen zouden gaan dansen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want binnen de Hindostaanse gemeenschap voelt iets anders zijn dan hetero niet altijd geaccepteerd. Mensen zijn zich hier niet altijd bewust van. Wat zou helpen om de drempel te verlagen, om naast andere dingen, het samen-dansen meer geaccepteerd te laten voelen, is bijvoorbeeld het hebben van rolmodellen. Dus twee andere vrouwen (een koppel) die het voortouw nemen. Het zou ook helpen als familie ons zou aanmoedigen en supporten om ook te gaan dansen. Wij zouden onszelf ook wat pro-actiever op kunnen stellen, door zelf deze rolmodellen te zijn voor anderen.
Ashwari: Voordat ik uit de kast kwam, hoorde ik in mijn familie weleens vaker negatieve uitlatingen of grappen ten koste van LHBTI’ers. Dit maakt het uit de kast komen nog moeilijker dan het al is, omdat je geen support voelt uit je directe omgeving. Sinds ik uit de kast ben gekomen, heb ik echter geen negatieve reacties gehad.

Waarom is homoseksualiteit vandaag de dag nog steeds een taboe binnen de Hindostaanse gemeenschap, denken jullie?
Er is een gebrek aan representatie binnen de gemeenschap. Mensen in de Hindostaanse gemeenschap zien het niet, waarbij er vaak de gedachte bestaat dat het een Westers concept is en niet iets wat bij Hindostanen kan voorkomen. Hindostanen staan er niet bij stil dat mensen uit hun eigen cultuur ook queer kunnen zijn.

Hoe kunnen we dat taboe doorbreken, denken jullie?
Het bestaan van een Hindostaanse queer gemeenschap helpt, maar vooral representatie kan dat taboe doorbreken. Wanneer mensen bijvoorbeeld Googelen op ‘Hindostaans en queer’ en verhalen zien van echte mensen, dan blijft het niet bij een abstract idee. Hoe meer mensen ervoor uitkomen en erover praten, hoe meer genormaliseerd het wordt. Het is ook belangrijk dat mensen positieve verhalen over queer personen horen, zodat het niet alleen maar gaat over verstoten worden door je familie of zelfmoord in relatie tot queerness. Positieve representatie draagt bij aan normalisatie en acceptatie. Het zou ook helpen wanneer bondgenoten hun support meer uitspreken. Dat nodigt uit tot gesprek, wat ook belangrijk is om het taboe te kunnen doorbreken.  

Wat hebben jullie als Hindostaans queer koppel nodig van de Hindostaanse gemeenschap om je gesupport te voelen? Wat moeten ze vooral wel en wat vooral niet doen?
Wat ons zou helpen is meer aanmoediging en meer support. Ook dat men zich actief uitspreekt tegen homofobie. Bovendien zouden wij meer voorlichting willen zien binnen de gemeenschap over het onderwerp. Het zou helpen als mensen minder roddelen en hun vooroordelen over LHBTI’ers voor zich houden. Het is niet andermans zaak, hoe wij invulling geven aan ons leven.

Wat zouden jullie de jongere generatie queers mee willen geven?
Het is normaal om anders te zijn dan hetero. Probeer jezelf te accepteren zoals je bent. Je bent de belangrijkste persoon in je leven. Als jij je gaat gedragen en leven volgens de wensen van andere mensen, dan ga je niet gelukkig zijn. Natuurlijk is het eng om uit de kast te komen. De angst dat het negatief uitpakt en je niet zal worden geaccepteerd is altijd aanwezig. Geef je naasten de tijd om jouw coming out te verwerken. Soms gaan hier jaren overheen, maar uiteindelijk komt er vaak een kantelpunt dat ze je wel zullen accepteren. Stel dat je niet wordt geaccepteerd, dan zijn er altijd queer communities waar je je toe kan richten, zoals bijvoorbeeld Hindostaans & Queer.

Hindostaans & Queer hosts van Indian History Month 2022

In 2022 zijn er twee primeurs: voor het eerst koos het Sarnámihuis het thema Pride voor Indian History Month én voor het eerst werd er een organisatie opgezet voor en door Hindostaanse queers. De samenwerking liet niet op zich wachten en het Sarnámihuis vroeg de stichting Hindostaans & Queer om Indian History Month 2022 in te vullen. Voor het kersverse bestuur van Hindostaans & Queer een grootse uitdaging net na het tekenen bij de notaris, maar ze gingen enthousiast aan de slag. In dit artikel vragen we de bestuursleden naar hun ervaring van queer en Hindostaans zijn en op welke manier geschiedenis hierin een rol heeft gespeeld.

Wedica Premchand (voorzitter)

Als ik denk aan Hindostaanse queer geschiedenis, dan denk ik aan twee woorden: viering en uitwissing. Er was een tijd in de Hindostaanse geschiedenis (Vedische tijd) dat queer identiteiten onderdeel waren van de samenleving. Hier kwam na 1858 een omwenteling door de Britse koloniale overheersing. Voor het eerst werd homoseksualiteit in India gecriminaliseerd en bij de wet verboden en crossdressing werd strafbaar.

De Indiase filmindustrie Bollywood is ontstaan in de periode van Britse overheersing. Koloniale denkbeelden over hoe mannen en vrouwen zich horen te gedragen (gendernormen) zijn alom vertegenwoordigd in Bollywood. Tijdens mijn kindertijd heb ik op AMOR FM het nummer ‘Guriya Rani, bitiya rani’ van Lata Mangeshkar vaak gehoord. Een prachtig nummer, dat vooral wordt gedraaid wanneer er een dochter is geboren. Vrije vertaling van het refrein: prinsessen-dochter, op een dag komt er een prins en die zal jou meenemen naar een hemels oord.

Maar wat als de prinsessen-dochter niet meegenomen wil worden door een prins, maar door een andere prinses? Of wat als ze op haar eigen benen wil staan, zonder dat iemand haar komt redden?

Devika Chotoe (secretaris)

Ik breek en breek mijn hoofd over deze schijnbaar simpele vraag, maar ik vind het moeilijk om iets concreets te formuleren en ik denk dat het te maken heeft met de dissociatie van de Hindostaanse gemeenschap, cultuur en geschiedenis, wat ik het grootste gedeelte van mijn leven heb ervaren. Wanneer ik denk aan het speelvlak waar de termen ‘’Hindostaans’, ‘’Queer’’ en ‘’Geschiedenis’’ samenkomen, voelt het als ver van mijn bed en een wazige nacht waar je maar flarden van je dromen herinnert. Wellicht is het in de actie van herinneren, wat ik min of meer gelijkstel aan speculeren en fantaseren, waar potentie huist voor het (her)schrijven van geschiedenis en het breken met een lineaire perceptie van tijd. Los van de feitelijkheden is geschiedenis voor mij dan ook vooral een belichaamd proces in het heden: het voelen van emoties en het rondspinnen van gedachten bij elke nieuwe ontdekking van een historische bron die mijn perceptie over de wisselwerking tussen ‘’Hindostaans’’ en ‘’queer’’ verrijkt en bestuift. Ik moest eerst even slikken toen Hindostaans & Queer gevraagd werd om bronnen aan te leveren voor Indian History Month, maar deze onzichtbaar gemaakte geschiedenis onthulde zichzelf gaandeweg omdat het gezien en geliefd wil worden en er mag zijn. Net zoals wij.

Varisha Badloe (penningmeester)

Mijn middelbareschooltijd heb ik beleefd op een zelfstandig gymnasium in Almere, welke voornamelijk wit was. Daarnaast vonden mijn ouders het belangrijk dat ik de talen leerde die op school belangrijk waren en hierom heb ik nooit Sarnámi of Hindi geleerd. Nadat ik mijn queerness ontdekte in het begin van de pubertijd en sceptisch werd naar mijn geloof, voelde ik mij nog maar amper verbonden met mijn culturele achtergrond. Ik had niet het idee dat mijn queer zijn gekoppeld kon zijn aan de Hindostaanse en hindoe identiteit door een gebrek aan rolmodellen en kennis over de Hindostaanse queer geschiedenis. Nog vrij recent heb ik ontdekt dat het tegendeel waar is en hierom is een #Pride editie van Indian History Month zo belangrijk. Niet al onze voorouders waren heteronormatief. Ze waren aan het overleven in een koloniaal systeem wat hen de vrijheid niet gaf om te zijn wie ze waren. Dat blijkt uit de geschiedenis die we ophalen en aan de geschiedenis die we nu aan het schrijven zijn.

Kai Bhawanibhiek (algemeen bestuurslid)

Als eerst bedenk ik vooral het negatieve. Het gebrek aan queer rolmodellen en queer verhalen uit de gemeenschap geeft mij nog steeds het gevoel dat er geen ruimte is voor mij binnen de gemeenschap. Het is geen geheim dat de geschiedenis (grof weg afgelopen 150 jaren) het niet voor had met Hindostaanse queers en ik ben blij dat het heden en de toekomst ruimte bieden om de queer en Hindostaanse identiteiten een plek te geven op een eigen manier.

Er zijn wat momenten van hoop en herkenning geweest voor mij vanuit de geschiedenis: zoals het (vaak stereotype) queer personage in oude Bollywood films als herkenning en feit dat er een ander leven kan zijn dan zoals de heteronorm voorschrijft. De kennis en informatie die ik nu mee krijg met het mee organiseren van IHM x Pride 2022 helpt ook om het een plek te geven. Dit is soms verdrietig en soms trots.

Louise Autar (algemeen bestuurslid)

De realisatie dat ik queer was kwam voor mij niet als grote schok, maar meer de realisatie dat liefde ongeacht gender niet universeel was. De wereld kwam als het ware uit de kast, en aan de hand van het hier niet in passen ben ik op zoek naar hoe ik mijn leven wil vormgeven als ik niet meega met “hoe het hoort”. Geschiedenis is hierin belangrijk, want als wetenschapper wil ik verklaren waarom de maatschappij is zoals ze is en waarom wij zijn wie en hoe we zijn: welke vormen van onderdrukking kennen wij en hoe zorgen wij dat wij die trauma’s, wonden en structuren niet doorgeven aan volgende generaties? Geschiedenis vertelt waar we vandaan komen, welk doorzettingsvermogen ons hier heeft gebracht, maar ook hoe diepgeworteld de onderdrukkende structuren die ons beïnvloeden zitten. Hier hoort contractarbeid bij, maar ook het kastesysteem, ook de verschillende patriarchale systemen: Hindostaans en queer betekent voor mij respect voor ons verleden, maar met dat respect de kracht om te blijven investeren in onze gemeenschap door onderdrukkende structuren te bestrijden en ruimte te creëren voor alle Hindostanen.

Mahabharata Monday – Een verhaal over Bhishma’s leven als Brahmacharya

Waar wij in Nederland vooral bekend zijn met de hokjes “man” en “vrouw” als het gaat om gender, zien we steeds meer dat er verder wordt gedacht dan deze hokjes. Sterker nog, gender wordt steeds minder gezien als iets met twee opties waartussen een keus gemaakt moet worden (genderbinariteit), maar steeds meer als spectrum, waarbij “man” en “vrouw” slechts twee opties zijn tussen vele andere vormen. Hoewel wij binnen onze maatschappij voortdurend nieuwe taal ontwikkelen om deze andere vormen een naam te geven, is het bestaan van genderdiversiteit en queerness niet nieuw. Het is ook zeker niet alleen een westers fenomeen: het Indiase subcontinent heeft een rijke geschiedenis aan queerness. Ter ere van Indian History Month 2022 zal elke maandag een artikel worden gewijd aan queer sporen in de Mahabharata, een van de belangrijkste geschriften binnen het Hindoeïsme. Op deze laatste maandag wordt gezocht naar sporen van aseksualiteit in de Mahabharata ter afsluiting van deze reeks.

In de afgelopen weken zijn diverse sporen van queerness in de Mahabharata onderzocht. Hierbij ging het vaak om genderfluïditeit, waar bijvoorbeeld Arjuna en Amba een lichamelijke transformatie beleefden waar ook een andere genderbeleving bij hoorde. Hierbij had de transformatie een functionele rol, waarbij gender werd ingezet als middel om een bepaald doel te bereiken, maar ging het zelden om de vreugde van thuis zijn in je lichaam en je genderidentiteit. Anderzijds ging het ook om verlangen en seksuele ervaringen, bijvoorbeeld het verlangen naar Arjuna van de apsara Urvashi, of het verlangen van de twee koninginnen om een kind te krijgen zodat de bloedlijn van koning Dilipa blijft voortleven. Aan de hand van de duik in religieuze geschriften zien we sporen die we eerder allicht niet kenden, maar zien we ook dat de woordenschat die we nu hebben binnen de queer community niet vanzelfsprekend is. De noemer “sporen van queerness” is heel doelbewust gekozen de afgelopen weken, omdat de labels die wij vandaag hanteren niet altijd geheel resoneren met de werkelijkheid van toen. Dit leidt dan ook tot de volgende vraag: zijn de sporen die de afgelopen weken besproken zijn momenten van queerness, maar kunnen wij hen ook zien als queer verhalen?

Ik laat het antwoord op deze vraag aan de lezer, maar wil deze vraag wel gebruiken als aanleiding voor het onderwerp van dit artikel: aseksualiteit. Vaak hebben we het over seksualiteit als iets wat altijd “aan” staat: er wordt vanuit gegaan dat verlangen en liefde universele ervaringen zijn die iedereen op dezelfde manier ervaart, al kan degene voor wie die liefde wordt gevoeld verschillen. Bij aseksuele mensen blijft seksuele aantrekkingskracht naar andere personen veelal uit. Bij aromantische mensen blijft verliefdheid uit. Deze ervaringen kunnen gelijktijdig bestaan, maar mensen kunnen ook of aseksueel of aromantisch zijn. Er zijn gradaties in wat wel en niet wordt ervaren door aseksuele en aromantische mensen, maar voorop staat dat in de inmiddels niet meer zo korte afkorting LGBTQIAA+ de A’tjes staan voor deze twee vormen van queerness. Terugkomend op de term queering van vorige week zien we dan ook dat deze twee vormen van queerness juist zorgen voor specifiekere vocabulaire om seksualiteit te bespreken. Niet per se om meer hokjes te creëren, maar juist om mensen die zich niet thuis voelen in een cis heteronormatieve wereld meer taal te geven om zichzelf uit te drukken. Dit is extra belangrijk om het idee te doorbreken dat seksualiteit een of/of verhaal is: je bent niet of heteroseksueel of queer, maar seksualiteit is juist een spectrum dat veel rijker is dan die twee hokjes.

Met deze kennis is het interessant om te kijken naar een fenomeen uit de Mahabharata dat kenmerken van aseksualiteit vertoont: de brahmacharya. De brahmacharya is een levensstijl waar bewust wordt gekozen om celibatair te leven en aan complete onthouding te doen. Dit houdt in dat de brahmacharya niet trouwt of seksuele relaties aangaat, maar juist dergelijke activiteiten mijdt om zo ruimte te creëren voor andere fenomenen en taken. Sommigen nemen deze levensstijl aan om zich met lichaam en geest volledig te richten op het spirituele. Maar soms zijn er ook andere motieven om voor een dergelijke levensstijl te kiezen. Terugkijkend naar de tweede Mahabharata Monday zien we dat Amba’s leven wordt getekend door Bhishma’s keuze om zijn bhramachaya te respecteren. Door zijn toewijding aan deze levensstijl weigert hij met haar te trouwen, wat leidt tot haar wraakplan. Maar Bhishma’s keuze was ook het gevolg van een samenloop van zaken ver voor dit voorval.

Bhishma is eigenlijk geboren als Devavrata, als zoon van koning Shantanu en de godin Ganga. Als gezin maken zij veel mee, maar belangrijk voor dit verhaal is dat Devavrata de enige overlevende zoon van Shantanu is en daarmee de enige troonopvolger. Als hij zijn weg heeft teruggevonden tot zijn vader groeit hij uit tot een geliefd persoon onder de mensen. Een keerpunt in het leven van Devavrata ontstaat als Shantanu verliefd wordt op Satyavati, een visvrouw werkend als overvaarder op de rivier Yamuna. De verliefde Shantanu vraagt toestemming om met haar te trouwen aan haar vader, maar deze heeft objecties. Shantanu heeft namelijk al een troonopvolger, terwijl Satyavati’s vader wilt dat Satyavati’s zoon de troon zou kunnen bestijgen. Shantanu weigert deze voorwaarde aan te nemen en keert terug naar het paleis. Maar als Devavrata zijn vaders ongeluk ziet besluit hij om zelf proberen Satyavati’s vader over te halen. Deze houdt voet bij stuk, wat ertoe leidt dat Devavrata afstand neemt van de troon en zweert dat hij zijn leven zal leiden volgens de waarden van brahmacharya: hij zal geen enkel deel van het huwelijkse leven ervaren. Door dit te doen is hij geen troonopvolger, maar is het ook gegarandeerd dat er geen nageslacht zal zijn met aanspraak op de troon. Deze geloften leiden ertoe dat Shantanu en Satyavati trouwen en uiteindelijk het leven schenken aan twee kinderen, terwijl Devavrati vanwege zijn gelofte door het leven zal gaan onder de naam Bhishma. Zijn gelofte wordt beloond met een leven zolang als hij dat wilt leiden, wat maakt dat Bhishma voor het grootste gedeelte van de Mahabharata een rol speelt.

Waar aseksualiteit en brahmacharya zijn elementen delen, zijn er ook belangrijke verschillen te vinden tussen de twee. Ten eerste is brahmacharya zijn of worden een keuze, terwijl aseksualiteit dat niet is: het is een seksuele geaardheid. Celibatair zijn betekent onthouding, maar beschrijft in dat opzicht meer een toewijding aan een specifiek soort leven. Celibataire mensen die niet aseksueel zijn kunnen verlangen voelen, maar zullen uit principe hier geen werk van maken. Ten tweede is brahmacharya vaak een fase en niet een levenslange levensstijl, terwijl er geen einddatum vastzit aan aseksualiteit.

Concluderend staat brahmacharya dus niet gelijk aan aseksueel zijn, omdat het eerstgenoemde een levenskeuze is die veelal alleen gemaakt kan worden door mannen, en de laatste een seksuele geaardheid betreft. Wel laat dit verhaal zien dat er meer ruimte bestaat om je leven in te richten: met een huwelijk of niet, of met kinderen of niet. Zelfs als brahmacharya niet gelijk staat aan aseksualiteit laat dit verhaal en dit fenomeen zien dat er meerdere dingen zijn waar wij ons leven aan kunnen toewijden, zo ook buiten heteronormatieve kaders.

Wat de vergelijking wel benadrukt is dat de gevonden sporen van queerness in de afgelopen vier artikelen queerness positioneren als means to an end, en niet als seksuele geaardheid. Queerness heeft in de afgelopen vier artikelen vaak een functie gehad: keuzes aangaande genderidentiteit of seksualiteit werden gemaakt met specifieke doelen in gedachte. Dit komt ook niet helemaal als verrassing in een geschrift als de Mahabharata, wat een vorm is van een itihasa (geschiedschrijving),met pedagogische en levensbeschouwelijke levenslessen. Hier dienen we echter ook kritisch te zijn, omdat er zoveel versies zijn van het geschrift die ieder bepaalde ervaringen en opvattingen communiceren, gebaseerd op de tijd en plaats van (her)schrijven.

De afgelopen Mahabharata Mondays artikelen zijn slechts het tipje van de sluier als het gaat om sporen van queerness in religieuze Hindoe geschriften. We kunnen heel ver teruggaan in de geschiedenis, maar zien ook tegenwoordig nog dat welbekende figuren uit de geschriften nieuwe verhalen krijgen. Wij hopen dat de afgelopen vier artikelen interesse, inspiratie en creativiteit hebben aangewakkerd bij de lezer, met als conclusie: queerness was er, is er, en zal er altijd zijn, binnen de Surinaams-Hindostaanse gemeenschap en binnen het Hindoeïsme.