Auteur: Hindostaans & Queer

Hi Eren! Kun je jezelf voorstellen?

Hi Ik ben Eren, 23 jaar en mijn voornaamwoorden zijn hij/hem. Ik studeer fotografie in Rotterdam. Na deze studie wil ik mij opleiden tot ervaringsdeskundige met als uiteindelijke doel de transgenderzorg in te gaan. In mijn vrije tijd ga ik maandelijks naar meerdere concerten. Verder hou ik veel van schrijven en alles wat met kunst te maken heeft. Van huis uit heb ik de basisprincipes van de Hindostaanse cultuur en Hindoeïstische religie meegekregen, echter zie ik mezelf nu meer als een spiritueel persoon. Daarnaast, als ik mezelf toch in een hokje moet plaatsen, zeg ik vaak dat ik een biseksuele man ben. Ook ben ik een trans man. 

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je bijzonder vreugdevol voelde als iemand die zowel Hindostaans als queer is? 

Zeker! Ik moet dan denken aan toen ik net 18 was geworden en mijn allereerste clubavond mocht meemaken. Dit was onderdeel van een serie queer clubnights die mijn sibling toentertijd mede organiseerde met haar vriendengroep. Wat ik heel fijn vond is dat de groep heel multicultureel was met mensen van verschillende culturen, nationaliteiten en religies. Deze presenteerden zich overigens heel verschillend, van vrij traditioneel tot halfnaakt of in latex. Toen ik deze enorme diversiteit zag voelde ik me heel vreugdevol als Hindostaanse queer. Ik had het namelijk nog nooit eerder meegemaakt dat er zoveel verschillende mensen waren die allemaal op dezelfde plek samenkwamen. 

 Ik wist best vroeg van mezelf al dat ik queer ben, op iets latere leeftijd kwam ik erachter dat ik ook trans ben. En hoewel ik toen al wist dat er heel veel verschillende mensen zijn, die ik overal en nergens kon tegenkomen, kende ik deze mensen vooral online. Dus toen ik de queer community in al zijn diversiteit in het echte leven kon meemaken, en ik mij realiseerde hoeveel andere mensen er zijn zoals ik, die ook hetzelfde hebben meegemaakt, voelde ik mij heel gezien en gehoord in mijn identiteit. Deze allereerste clubavond was echt het moment dat ik mij dat realiseerde. 

Hierna ging ik steeds vaker uit in de grote steden. Het deed me ook heel goed om zoveel mensen van kleur te zien op dit soort club- of poëzieavonden. Ik voelde me niet speciaal of als een exotisch/tropisch snoepje! Het voelde voor mij heel fijn en als thuiskomen om met queer mensen van kleur samen te zijn. 

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in je leven als Hindostaans en queer persoon? 

Mijn bronnen van vreugde komen allemaal vanuit mijn vriendengroep. De meeste van mijn vrienden zijn óf queer óf heel actief bezig in de community. Elke keer als ik met hen ben, voelen ze als mijn mensen en voel ik me helemaal thuis. Het bezoeken van poëzieavonden en queer clubnights geven me verder ook onwijs veel vreugde. Daarnaast merk ik tegenwoordig dat heel veel kunstenaars, en dan vooral ook in de moderne hedendaagse kunststromingen, ook queer zijn. Als het niet de kunstenaars zijn, dan zijn het in mijn ervaring vaak de curators. Overal waar ik kom merk ik dus sporen van queerness! En in het begin vond ik dit best wel intimiderend, nu voel ik me echter zo comfortabel en veilig in mijn eigen queer bubbel dat het nu juist raar voelt om mij in ruimtes te begeven waar er totaal geen sporen zijn van queerness. Het gaat voor mij dan ook steeds makkelijker om mezelf aan de wereld te laten zien als Hindostaanse queer persoon. En om me bijvoorbeeld te kleden of uit te drukken hoe ik wil! De realisatie dat ik aan niemand, noch mijn familie, noch de mensen daarbuiten, verantwoording hoef af te leggen, voelt heel bevrijdend. Ik ben gewoon wie ik ben! Met mijn alternatieve stijl, piercings, tatoeages en gekleurde haren — en daar haal ik veel vreugde uit!

Hoe draagt de gemeenschap bij aan jouw gevoel van vreugde en acceptatie van je Hindostaanse queer identiteit? 

Door zoveel mensen tegen te komen en mijn eigen gemeenschap te creëren, heb ik steeds mensen ontmoet die voelen als thuiskomen. Zelfs als ik naar evenementen ga waar ik nog niet veel mensen ken, voel ik mij altijd weer zo geaccepteerd en warm ontvangen. Door de gemeenschap krijg ik altijd het gevoel dat ik er helemaal bij hoor, en dat ik geen onbekende ben zelfs als ik dat in de ruimte dus wel ben! Het brengt me veel joy om te zien hoe iedereen in de queer community elkaar zo snel omarmt.

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dit bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde? 

Mijn grootste uitdaging zijn zowel mijn familie als ikzelf geweest. Voor mij was alles dat te maken had met thuiskomen een grote uitdaging toen ik opgroeide. Thuis moet natuurlijk de plek zijn waar je je veilig en comfortabel voelt, en de obstakels horen juist buitenshuis te zijn. Voor mij voelde het echter omgekeerd. Buiten kon ik zijn wie ik ben zonder dat het me uitmaakte wat mensen over me te zeggen hadden.

Voor mij was het over de tijd heen heel lastig om te leren omgaan met het feit dat ik mezelf mag blijven ontdekken, ongeacht mijn thuissituatie. Ik heb heel erg geleerd om die space te claimen! Buitenshuis voelde alles voor mij heel fijn, want daar was ik gewoon Eren, werd ik aangesproken met hij/hem en was ik het broertje van mijn siblings. Die overgang van uit huis gaan, en beseffen dat er niemand meer is die je kan beperken in wie je bent, voelde als een enorme uitdaging. Ook al kon ik nu mezelf zijn, doordat ik dat zo lang niet mocht, wist ik niet hoe ik deze persoon kon zijn. Ik vond het heel lastig om tot mijzelf te komen. Ik weet nog goed hoe het voor mij voelde toen ik voor de allereerste keer uitging met mijn binder om en bloesje open. Nu als ik terugkijk lijkt het niet zoveel voor te stellen, maar toen voelde het als iets heel spannends. Ik ben heel trots op de groei die ik heb mogen meemaken. Het feit dat heel veel van dit soort momenten nu comfortabel en juist saai aanvoelen, daar haal ik overigens ook veel vreugde uit.

Wat zou je anderen in de Hindostaanse en queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde en vervulling in hun leven? 

Durf om uit je comfortzone te stappen. Ondanks mijn sociale angst, heb ik het wel gedurfd. En is het voor mij nu steeds makkelijker om dingen te doen die ik normaal gesproken nooit zou hebben gedaan. Doordat ik mezelf steeds heb uitgedaagd is mijn comfortzone steeds groter geworden. Zo ontwikkel en groei ik ook steeds als persoon. Dus ook al leef je in een hele strenge familie, of voelt het heel beklemmend, probeer buitenshuis toch jezelf te ontdekken en jezelf die ruimte te geven. Want op een gegeven moment zal je toch uit huis gaan, en uiteindelijk ga je toch steeds meer die drang hebben om de dingen te doen die je wilt doen. Er is geen vroeg of laat, maar begin vooral met voor jezelf ontdekken wanneer jij het gevoel hebt dat je daar klaar voor bent. En misschien lukt het niet meteen, of voelt het nog steeds te eng, maar geef jezelf dan ook de kans om het over een tijdje weer te proberen. Wie weet lukt het dan wel! Je moet nooit dingen niet uitproberen omdat je bang bent dat het niet goed gaat komen. Beperk jezelf dus vooral niet daarin. En gun jezelf die vreugde, dan kom je er uiteindelijk altijd wel!

Het project ‘Humans of H&Q’ is mogelijk door het Queer emancipatiefonds Den Haag, daarom zijn wij erg benieuwd naar wat jouw binding is met Den Haag

Ik ben best regelmatig in Den Haag te vinden. Mijn sibling woont in Den Haag, en mijn vader heeft er ook altijd gewoond. Ook heb ik veel andere familieleden en vrienden die er wonen. Verder lijkt het me heel leuk om vaker naar evenementen in Den Haag te gaan. Vroeger ging ik vaak naar evenementen van de kunstruimte Nest in Den Haag, dit zou ik graag weer willen oppakken. 

Interview afgelegd door Ashwari Akloe

Hi Shivaani! Kun je jezelf voorstellen?

‘Hi ik ben Shivaani, ik ben 23 jaar en ik woon in Schiedam samen met mijn huisgenoot en onze kat. In mijn dagelijkse leven heb ik een kantoorbaantje, dit is echter puur voor de stabiliteit, want fotografie is echt een van mijn grootste passies! Ik focus me voornamelijk op portretfotografie, hier ben ik in eerste instantie als een hobby mee begonnen. Ik had voor mezelf een camera gekocht op mijn 21^e verjaardag, sindsdien zie ik mezelf als fotograaf. Hiernaast hou ik enorm veel van zingen en ook het schrijven van nummers vind ik hierbij heel leuk. Dus ik ben best wel creatief bezig naast mijn kantoorbaantje — ben ik ook altijd geweest, vroeger was ik best wel een zweverig kind. Ik had veel fantasieën en was nooit bij de les. Nu uit ik dit aspect van mezelf dus vooral middels mijn fotografie en muziek! Overigens ben ik half-Hindostaans en half-Creools, echter heb ik van huis uit met mijn opvoeding altijd de Hindostaanse cultuur meegekregen. Ik voel me dan ook heel Hindostaans!’

‘Ik wist het vroeger altijd al van mezelf dat ik geïnteresseerd was in meerdere personen, los van de standaard man. Echter plakte ik hier pas sinds mijn 21^e een label op. Eerst identificeerde ik mij als biseksueel, tegenwoordig kies ik voor een wat bredere benadering; het voelt voor mij passender om mij niet te beperken tot alleen mannen of vrouwen. Ik val gewoon op wie ik val; persoonlijkheid en de klik die ik met iemand voel zijn hierbij leidend voor mij. Nu, als ik terugkijk, merk ik dat ik het vroeger ook altijd heel leuk vond om te kijken naar vrouwen of mensen die zich op een niet-binaire of onconventionele manier uiten. Daar ben ik overigens ook mee opgegroeid, dat het oké is om anders te zijn. Ik ben opgegroeid met het hindoeïsme, en heb altijd meegekregen hoe deze gedaantes best wel fluïde zijn. Hierdoor voelde het voor mij altijd normaal als mensen zich anders presenteerden. Ik heb me ook altijd aangetrokken gevoeld tot deze mensen.’

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je bijzonder vreugdevol voelde als iemand die zowel Hindostaans als queer is?

‘Ik denk dan terug aan toen ik jong was en geobsedeerd was met Bollywood. Ik vond alles aan deze wereld geweldig, maar heel stiekem was ik toch het meest geobsedeerd met de actrices. Bijvoorbeeld Deepika, Bipasha of Aishwarya Rai. Ik kon echt uren naar deze actrices kijken; zo betoverd was ik door hun schoonheid. En hoewel ik op die leeftijd nog niet expliciet wist van mezelf dat ik queer ben, kan ik nu, terugkijkende, die gevoelens wel linken aan mijn queerness. Op jongere leeftijd haalde ik hier dus veel vreugde uit. Toen ik wat ouder werd, voelde ik me vooral vreugdevol als Hindostaanse queer wanneer ik mensen uit de community ontmoette. Ik begon me meer te omringen met mensen die op mij leken, en sloot authentieke vriendschappen met o.a. Hindostanen en vrouwen. Voor mij was dit heel bijzonder, omdat ik altijd de rivaliteit heb gezien tussen Hindostanen en Creolen, maar ook onderling binnen die groepen. Ook werd mij altijd geleerd dat vrouwen geen vrienden van elkaar kunnen zijn, hier heb ik dus ook in zekere zin een bepaalde rivaliteit gezien. Toen ik realiseerde dat dit allemaal niet nodig is, bracht dit me zoveel vreugde. Deze vriendschappen brachten me ook meer naar mezelf toe. Mede hierdoor werd ik mij bewust van mijn queerness en leerde ik deze te accepteren.’

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in je leven als Hindostaans en queer persoon? 

‘Ik draag in het dagelijkse leven vaak Hindostaanse sieraden, en ik voel me ook best wel vrij in hoe ik mezelf uit. De jhumkas die ik draag vormen echt een essentieel onderdeel van mijn identiteit! Verder haal ik heel veel vreugde uit mijn religie. Ik voel me heel gevalideerd in mijn identiteit als ik kijk naar de genderfluïde gedaantes in het Hindoeïsme. Hier haal ik dan ook veel inspiratie uit voor in mijn fotografie, waarbij ik probeer gender normen te verbreken. Vooral hoe we die kennen in de westerse wereld. Dus alhoewel ik niet heel praktiserend ben, haal ik veel joy uit de beeldvorming van het hindoeïsme. Ik voel me dan ook heel trots om deel te mogen zijn van deze fluïde, vrije en open-minded zienswijze!’

Hoe draagt de gemeenschap bij aan jouw gevoel van vreugde en acceptatie van je Hindostaanse queer identiteit? 

‘Ik ben voor mijn gevoel pas begonnen met het opbouwen van mijn eigen community. Alhoewel ik Hindostaanse vrienden en queer vrienden heb, ben ik nu pas de intersectionaliteit van deze twee identiteiten aan het ontdekken door o.a. stichting Hindostaans en Queer! Daar ben ik heel dankbaar voor, en ik vind het heel fijn om me hierbij betrokken te voelen. Ook als je kijkt naar onze roots in India bijvoorbeeld, daar was het voor de kolonisatie heel normaal om je op een bepaalde manier uit te drukken. Hierna begon queerness pas een taboe te worden, waar ik overigens zelf ook nog de gevolgen van merk in mijn hedendaagse interacties. Vaak als ik Hindostaanse mensen ontmoet dan is het toch niet zo open-minded als dat ik zelf wil. Ik vind het heel fijn om nu in contact te zijn met stichting Hindostaans en Queer, en meer mensen te ontmoeten die net zoals ik zijn en denken!’

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dit bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde? 

‘Toen ik mezelf begon te identificeren als queer persoon, en dit ook begon te uiten naar mijn familie toe, merkte ik hier best een uitdaging in. Ik had een beetje het gevoel dat mijn familie in denial was. Alsof het niet echt zo was, en voorbij zou gaan. Hierdoor voelde ik me niet helemaal geaccepteerd door mijn familie. In plaats van mezelf daarin mee te slepen, heb ik mezelf altijd de moed in de schoenen gehouden. Ik ken mezelf en ik heb me er nooit voor geschaamd. Ik was niet van plan om mensen te gaan pleasen en had wel mijn woordje klaar! Daarnaast ben ik ook van mening dat als je besluit een kind op deze wereld te zetten, je hen volledig moet accepteren ongeacht wie ze zijn. Daar ben ik heilig van overtuigd, en als mijn ouder het daar niet eens mee is dan is dat maar zo. Ik ga mijzelf niet aan de kant zetten voor mijn ouder. Aan het einde van de dag leef je voor jezelf. Dat is iets wat ik trouwens ook nog merk in de Hindostaanse gemeenschap in het algemeen, dat je echt voor je ouders leeft. En natuurlijk voel ik me heel dankbaar voor alles wat mijn moeder mij heeft gebracht en geschonken, maar het is en blijft mijn leven! Ik ben dan ook zeker trots op mezelf dat ik deze uitdaging heb overwonnen.’

Wat zou je anderen in de Hindostaanse en queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde en vervulling in hun leven? 

‘Het verschilt natuurlijk per situatie — tot hoeverre je jezelf kan uiten — maar blijf luisteren naar jezelf. Je intuïtie heeft nooit ongelijk. Het maakt niet uit wat iemand anders ervan kan denken of zeggen, ook al is het iemand die heel dichtbij je staat; jouw eigen willpower is zoveel waardevoller. Vooral op lange termijn. Het gaat je zoveel meer goed doen dan kwaad, al voelt het misschien niet zo. Al voel je je soms hulpeloos, jij hebt zelf de grootste kracht want jij bent aan het stuur van je leven. En natuurlijk, als je je echt in een onveilige situatie bevindt,  is dat een ander verhaal. Maar als je het privilege hebt dat je je veilig kan voelen, weet dan dat jij de macht hebt over je eigen ik!’

Het project ‘Humans of H&Q’ is mogelijk door het Queer emancipatiefonds Den Haag, daarom zijn wij erg benieuwd naar wat jou binding is met Den Haag

‘Ik hou echt van Den Haag, na Rotterdam is deze dan ook echt mijn favoriete stad. Ook vind ik Den Haag qua inclusiviteit en diversiteit echt een hele mooie stad. Ik waardeer het ook dat de stad het moderne maar ook het klassiek Nederlandse kan bieden. Ik voel me heel erg thuis in Den Haag. En niet onbelangrijk, mijn kapper zit in Den Haag. En ik hou heel veel van mijn kapper. Dus Den Haag, jullie hebben er veel!’

Interview afgelegd door Ashwari Akloe

Kan je jezelf voorstellen?
Mijn naam is Patrick Somai (hij/hem) en ik ben 47 jaar. Dertig jaar geleden ben ik uit de kast gekomen als homoman. Momenteel werk ik als docent op de Haagse Hogeschool bij de opleiding Voeding en Diëtetiek. Daarnaast werk ik nog parttime in de ouderenzorg, een andere liefde van mij, waar ik al dertig jaar actief ben.

Hoe ervaar je joy als Hindostaanse queer persoon in jouw leven?
Luisteren naar Baithak Gana muziek (opzwepende, traditionele Hindostaanse muziek) is echt mijn ding, en ook mijn manier van Hindostaanse joy ervaren. De muziek verbindt mij met mijn familie en met andere Hindostanen; een voorliefde die mij met de paplepel is ingegoten. Mijn ouders luisterden vroeger altijd naar AMOR FM, met als gevolg dat ik nu vaak zondagavond luister naar het radioprogramma ‘Baithak Gana Hungama’. Toen ik zeven jaar was, heeft mijn phoewa (zus van vader) mij Baithak Gana leren dansen. Ik ben opgegroeid in een hele grote familie. Mijn ouders waren de eerste in de familie die naar Nederland emigreerden, daarna volgde de rest. Mijn ouders hebben veel van hen bij ons thuis opgevangen. We hadden vaak familiefeesten thuis en natuurlijk werd er Baithak Gana gedraaid en gedanst. 

Baithak Gana is uitbundig, zowel de muziek als de dans. Het is sierlijk en overstijgend. In Baithak Gana kan je onvoorwaardelijk jezelf zijn; het maakt niet uit wie je bent, iedereen danst met z’n heupen: mannen, vrouwen, queers en niet-queers. Het is een universele dans, dat is het mooie ervan. Je mag op het ritme van de muziek met alles schudden en bewegen, het is als het ware bevrijdend.

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in jouw leven als Hindostaanse queer persoon?
Als ik denk aan bronnen van vreugde dan gaat het bij mij voornamelijk over rituelen: uitvaarten en bruiloften. Om met de uitvaarten te beginnen: het gaat over intimiteit en het samen delen. Met bruiloften is het de pracht en de praal van de kleding en de essentie in de maroh, dat zijn rituelen die mij aantrekken. Wij hebben allemaal onze rituelen en ik bekijk de mens graag door een lens van rituelen en gedrag. Het lijkt erop dat de rituelen in de queer community steeds uitgebreider worden en we steeds meer subgroepen hebben. 

Een andere bron van vreugde is mijn eigen onderzoek naar traditionele Hindostaanse kleding; daar haal ik mijn joy vandaan. Ik heb nu een unisex kledingstuk ontwikkeld gebaseerd op het wikkelen van de sari met elementen van de dhoti. 

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dat bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde?

Ik heb veel tijd nodig gehad om dingen te verwerken en in te zien. Zo kwam ik erachter dat ik bepaalde gedragspatronen heb ontwikkeld, met name in relatie tot andere mannen. Daar inzicht en grip op krijgen is voor mij wel een persoonlijke overwinning geweest. Ik ben de laatste jaren vrijer geworden en ook in rustiger vaarwater gekomen. Onlangs stelde ik mijzelf de vraag: hoe kan het dat ik decennia lang zo weinig interactie had met andere mannen? Die verandering maakt het voor mij nu, zowel op fysiek als intiem en relationeel niveau, tot een overwinning.

Wat zou je anderen in de Hindostaanse en queer gemeenschap aanraden over het vinden van vervulling in hun leven?
Het allerbelangrijkst is om geluk bij jezelf te vinden — en ik zou werken aan authenticiteit eraan willen toevoegen. Dat betekent congruent zijn in het denken en doen wat je voelt en zegt. Ook zou ik willen aanvullen om verbinding te zoeken; verbinding zoeken met anderen is net zo belangrijk als authenticiteit zoeken bij jezelf. Ik zou adviseren om het contact met andere Hindostaanse queer mensen aan te gaan, uit je eigen comfortzone treden en risico’s durven nemen. 

Hoe draagt de gemeenschap bij aan jouw gevoel van vreugde en acceptatie van je Hindostaanse en queer identiteit?
Jullie stichting creëert meer zichtbaarheid, dat brengt mij veel plezier. Ik vind het jammer dat ik nooit andere Hindostaanse queer mensen gezien heb, zeker in de tijd dat ik nog in de kast zat en mijn coming out beleefde als begin twintiger. Ik heb ze toen te weinig gezien en nog steeds zijn ze te weinig zichtbaar. Zichtbaarheid is een lastig thema, want niet alle queers willen of durven zichtbaar te zijn. Ik denk dan: zonder zichtbaarheid, geen progressie. Vrijheid is tegelijkertijd ook onzichtbaar mogen zijn. Het zijn lastige discussies die je soms aangaat, niet altijd gelukkig. 

Wat is jouw binding met Den Haag?

Ik ben geboren en getogen Hagenaar en woon en werk in Den Haag. Mijn mensen zitten hier; ik ben redelijk plaats gebonden. Ik ben nu pas echt mijn carrière aan het opbouwen en wil gebruik maken van alle mogelijkheden die Nederland biedt. 

Interview afgenomen door Wedica Premchand

Hi Dilisha! Kun je jezelf voorstellen?

Hi, ik ben Dilisha en ben 26 jaar. Ik identificeer mij als biseksueel en woon samen met mijn vriendin in Wassenaar. We zijn nu drie jaar samen en ook verloofd. We hebben net samen een huis gekocht! Verder maak ik in mijn vrije tijd veel muziek met mijn eigen band genaamd ‘Daydream Motel’. In de nummers die ik schrijf probeer ik op een subtiele manier queer thema’s naar voren te laten komen. Door het niet expliciet benoemen van queerness, wil ik dit normaliseren. Bijvoorbeeld door naar voren te brengen dat queer mensen dezelfde dingen meemaken als mensen die niet queer zijn. 

Zelf weet ik sinds mijn 17^e dat ik queer ben. Doordat ik eerst in een relatie was met een man, hoefde ik dit aspect van mijn identiteit niet te delen met mijn familie. Sinds ik een vriendin heb, ben ik wel uit de kast gekomen bij mijn familie. Gelukkig heeft mijn familie positief gereageerd op mijn coming out en behandelen ze mijn partner ook niet anders dan dat ze een man zouden behandelen. 

Ondanks dat ik de Hindostaanse cultuur deels wel heb meegekregen in mijn opvoeding, ben ik vrij Nederlands opgevoed. Hierdoor voel ik mij soms best anders in vergelijking met mijn familie. Toch vind ik het heel mooi dat we elkaar ondanks die verschillende leefwerelden kunnen begrijpen — of dat proberen.

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je bijzonder vreugdevol voelde als iemand die zowel Hindostaans als queer is? 

Voor mij gaat het heel erg over een specifiek soort moment. Wanneer ik andere Hindostaanse mensen ontmoet en hen vertel over mijn queerness, merk ik in eerste instantie vaak een soort verbazing. Deze verbazing verandert hierna echter vaak in oprechte interesse. Als ik ze dan vertel dat ik heel gelukkig ben en merk dat ze blij zijn voor mij en mij accepteren, dan geeft dat mij onwijs veel vreugde. Vooral ook als deze acceptatie komt van Hindostaanse mensen die niet queer zijn!

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in je leven als Hindostaans en queer persoon? 

Voor mij is de relatie die ik met mijn moeder heb een belangrijke bron van vreugde. Zij heeft me altijd geaccepteerd voor wie ik ben en zij is altijd heel blij geweest voor mij, over hoe ik mijn leven leid. Daar word ik heel gelukkig van. Een andere belangrijke bron van vreugde is de relatie met mijn vriendin. Het geeft mij veel joy om te zien hoe zij mijn cultuur volledig omarmt. Mijn vriendin komt uit Nieuw-Zeeland en ik vind het dan ook heel mooi en interessant om zo te leren over elkaars cultuur. Tenslotte is een andere belangrijke bron van vreugde, hoe ik mezelf uitdruk naar de buitenwereld toe. De nummers die ik schrijf kunnen queer-gericht zijn en dit vind ik een hele vreugdevolle manier van zelfexpressie; mensen zien dat de zangeres van de band Hindostaans en queer is, en beseffen dat dat ook kan en mag! 

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dit bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde? 

Ik heb het altijd een uitdaging gevonden dat mensen aannames maken over bijvoorbeeld iemands uiterlijk. Zo krijg ik vaak van mensen te horen dat ze niet hadden verwacht dat ik queer zou zijn en dat vind ik altijd een hele vreemde opmerking. Zaken als queerness kan je immers, naar mijn mening, niet helemaal afleiden uit iemands fysieke uiterlijk. Elke keer dat ik zo’n vooroordeel bij iemand kan wegnemen, voelt dat voor mij als een overwinning. Ik denk daarbij zelf ook altijd na over hoe ik met mensen praat. Zo vraag ik altijd of iemand een partner heeft, in plaats van of die een partner van een bepaald geslacht heeft. Dat zet mensen toch wel altijd aan het denken. Vooral mensen die nog wel eens in een stereotype beeld kunnen vallen. Door op zo’n manier het gesprek aan te gaan probeer ik mijn bijdrage te leveren aan bewustwording bij deze groep. 

Wat zou je anderen in de Hindostaanse queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde en vervulling in hun leven? 

Om vreugde te kunnen ervaren is het naar mijn mening het belangrijkst om te kunnen zijn wie je bent en dat je ook goed kan nadenken over hoe je dat in je eigen leven kan bewerkstelligen. Met wie voel jij je comfortabel om daarover te spreken en waar heb je het gevoel dat je jezelf kan zijn? Als je dat een plek is waar je veel bent, dan is het ook logisch dat je daar veel vreugde zal ervaren. Stel jezelf ook de vraag of je iets aan de plekken in je leven kunt veranderen waar je het moeilijk vindt om jezelf te zijn, zodat het voor jou prettiger is. Probeer bijvoorbeeld bij die ene phoewa waarbij je het gevoel hebt dat ze je queerness mogelijk niet zal accepteren, toch het gesprek aan te gaan en kijk gewoon wat er gebeurt. Misschien valt het allemaal wel mee en als dat niet zo is dan weet je tenminste hoe mensen in je omgeving daarover denken en van wie je wat kan verwachten. Op die manier kan je kiezen waar je je wilt begeven om gelukkig te zijn.

Het project ‘Humans of H&Q’ is mogelijk door het Queer emancipatiefonds Den Haag, daarom zijn wij erg benieuwd naar wat jou binding is met Den Haag

Zeker! Ik heb familie in Den Haag wonen, en zelf heb ik er twee jaar gewoond. Ik vind het een hele fijne stad om mij in te bevinden. Ook vind ik het heel fijn om mij meer te begeven onder Hindostaanse mensen. In Wassenaar mis ik dat toch een beetje. In Den Haag voel ik me meer gevalideerd in mijn Hindostaanse identiteit, dat geeft me een heel prettig gevoel wanneer ik er ben. Ook als ik mij samen met mijn vriendin in Den Haag bevind, voelt dat heel normaal voor mij, juist ook omdat de stad een relatief grote queer gemeenschap heeft. Dit geeft me wederom veel joy! 

Interview afgelegd door Ashwari Akloe

Kun je jezelf voorstellen?

Hi ik ben Devika Chotoe, en ik identificeer mij onder andere als queer en panseksueel. Mijn voornaamwoorden zijn zij/haar, maar in het algemeen zijn mijn percepties over gender niet per se zo binair. Verder ben ik 31 jaar en geboren en getogen in Amsterdam. Ik ben toneelschrijver, regisseur en filmjournalist. Oorspronkelijk kom ik meer uit de dans en performance art, maar gaandeweg is mijn liefde voor taal en beeld prominenter geworden in mijn maakpraktijk. Ik schrijf verder ook veel poëzie en artikelen voor onder andere de Filmkrant en werk parttime als subsidieadviseur. 

Ik heb ook veel ervaring in community building, vooral voor de LHBTQIA+ gemeenschap in Amsterdam, maar dus ook als medeoprichter en bestuurslid van Hindostaans en Queer. Hindostaans en Queer is nu een stichting, maar is ooit begonnen als een Facebookgroep opgericht door Wedica Premchand. Ik vond dat destijds tof, maar ik had zelf eigenlijk meer behoefte aan fysieke ruimtes waar Hindostaanse queers elkaar konden vinden en middelen om dit te faciliteren. Wedica en ik zijn toen gaan brainstormen en daar is dus de stichting als formele vorm uitgerold. En nu gebeuren er allemaal mooie dingen en dat is magisch om te zien! 

Tegenwoordig probeer ik mijn steentje bij te dragen aan queer emancipatie door thema’s als queerness en dekolonisatie te verweven in mijn kunst. Kunst is voor mij een vorm van activisme, waarbij ik steevast probeer dominante paradigma’s te ondermijnen door verhalen voelbaar en persoonlijk te maken en te putten uit mijn Hindostaanse, Caribische en Indiase wortels. 

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je bijzonder vreugdevol voelde als iemand die zowel Hindostaans als queer is? 

Zeker, dat was eigenlijk tijdens een heel intiem gesprek in mijn woonkamer, waarin ik een gigantisch besef kreeg dat we als queer personen onze eigen werelden kunnen dromen en realiseren. Ik sprak toen met een vriend die ook Hindostaans en queer is en wij hadden het over onze relaties en queer ouderschap. Toen fantaseerden wij voor de grap hoe wij als vier-oudergezin zouden fungeren met elkaar en onze partners, maar in het fantaseren zat wel iets heel krachtigs en het besef dat dit zomaar een realiteit zou kunnen worden. En dat dit dan een voorbeeld is van zeggenschap nemen over hoe je zelf je leven inricht, zonder te conformeren naar de modellen die er al zijn, zoals een kerngezin met twee ouders. Grap of niet, het feit dat wij gezamenlijk konden fantaseren over deze mogelijke toekomst voelde een beetje als bewust worden van je manifesting powers. 

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in je leven als Hindostaans en queer persoon?

Op dit moment in mijn leven ben ik weer heel intentioneel bezig met mijn spirituele wortels en Vedische wijsheid. Het is een onuitputtelijke bron van kennis over letterlijk elk aspect van je leven of lichaam. Ik ben er ook best wel trots op dat ik delen hiervan heb meegekregen door mijn Hindoeïstische opvoeding, ook al heb je vaker vragen dan antwoorden en belet het dogmatische vaak ook de connectie. Als volwassene kan je daar gelukkig je eigen draai aan geven en dat doe ik ook. Het feit dat er bepaalde vibraties om mij heen zijn geweest door mantra’s, of mijn zintuigen altijd positief werden geprikkeld door alle rituelen, daar put ik nog steeds uit voor bezinning en gronden in mijzelf, wat ik ook als een vorm van vreugde zie.  

Verder haal ik ook veel vreugde uit mijn werk. Mijn creatieve processen geven mij iedere keer weer nieuwe inzichten, diepere connecties met personen en momenten van serendipiteit, waardoor het voelt alsof ik mijn steentje bijdraag aan een groter doel. Tot slot haal ik ook veel joy uit de dagelijkse dingen zoals lezen, reizen en tijd spenderen met de mensen waar ik om geef.

Hoe draagt de gemeenschap bij aan jouw gevoel van vreugde en acceptatie van je Hindostaanse queer identiteit? 

Ik heb geen problemen gehad met het accepteren van mijn Hindostaanse queer identiteit. Wat dat betreft heb ik nooit echt die bevestiging van buitenaf nodig gehad: ik weet namelijk wie ik ben en waar ik voor sta. Wat natuurlijk wel fijn is, is om onderdeel te zijn van een gemeenschap waarin je de culturele sensitiviteiten begrijpt, omdat je die zelf ook meemaakt. Waar er enigszins een gedeeld referentiekader is. Hierdoor heb ik het gevoel dat ik minder hoef uit te leggen om begrepen te worden en connecties aan te gaan met anderen. De bewustwording dat we elkaar zien in onze meervoudigheid en samen die ruimte maken voor elkaar vind ik een mooi gegeven. En het kruispunt van mijn Hindostaanse en queer identiteit vind ik een hele waardevolle plek om te delen met anderen. 

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dit bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde? 

Mijn grootste uitdaging voor mijzelf was om mijzelf kwetsbaar op te stellen naar anderen toe en om de ruimte in te nemen hiervoor; dat deze gevoelens er mogen zijn en dat mensen eigenlijk staan te popelen om je te dragen of je te ondersteunen hierin. Ik kom uit een matriarchaal gezin met powervrouwen die allemaal ontzéttend veel hebben meegemaakt. De kracht (of eerder Shakti) die hieruit voortkomt is een zegen, maar de vloek is dat kwetsbaar opstellen er niet per se met de paplepel in is gegoten. Sowieso is stilte- en schaamtecultuur kenmerkend voor de Hindostaanse gemeenschap denk ik, en zijn wij ook niet de meest expressieve of communicatieve gemeenschap. Pas sinds mijn huidige relatie met mijn vriendin, wat ook mijn eerste officiële relatie is, merk ik wat het écht betekent om je kwetsbaar op te stellen en je pantser te laten smelten in het bijzijn van iemand anders. En dat het oké is om ruimte in te nemen om je mindere kanten en gevoelens te delen, want hieruit komen juist de meest integere connecties. En als jij het toestaat om je kwetsbaarheid te tonen, sta je dit onbewust ook toe voor de ander. Dit brengt uiteindelijk de connectie naar een heel nieuw niveau.

Wat zou je anderen in de Hindostaanse en queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde en vervulling in hun leven? 

Om het actief te zoeken! Vreugde en vervulling is zeker geen gegeven, vooral niet als je uit een familie of geschiedenis komt met veel intergenerationeel trauma en opgroeit in de dominantie van een witte westerse cultuur. Ik denk dat veel mensen hun leven inrichten aan de hand van copingmechanismen. Dus stel jezelf de vragen: wat zijn mijn kernwaarden? Wat maakt mij gelukkig? Wat kan ik doen waarmee ik ook kan bijdragen aan het geluk en welzijn van de ander, de generaties na ons en onze planeet? Ik denk dat vreugde en vervulling ook hand in hand gaan met hoe wij ons verhouden tot elkaar en tot de natuur.

Verdiep je ook in verschillende emancipatiebewegingen en je culturele wortels en hoe je deze kennis kan implementeren in je leven. We hoeven het wiel zeker niet opnieuw uit te vinden. Soms zijn je bevindingen misschien tegendraads, maar durf tegen de stroming in te gaan en de vreugde zal vanzelf naar je toe stromen! 

Interview afgelegd door Ashwari Akloe

Hi Rocher! Zou je jezelf kunnen voorstellen?

“Mijn naam is Rocher Koendjbiharie (hij/hem) en ik ben 32 jaar. Twaalf jaar geleden ben ik naar Rotterdam verhuisd en ik woon hier nog steeds. Ik ben hier naartoe verhuisd om psychologie te studeren. Na de afronding van die opleiding heb ik bestuurskunde gestudeerd en ben ik erna afgestudeerd in de master International Public Management and Public Policy. Uiteindelijk ben ik de schrijverskant op gegaan en heb ik me ook gefocust op mijn journalistieke vaardigheden ontwikkelen. Dat doe ik nu ook het liefst: schrijven. Veel van mijn werk is gefocust op sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardig. Dit zijn hele belangrijke waarden voor mij. Ik probeer deze waarden ook zoveel mogelijk toe te passen in mijn eigen leven. 

Ik schrijf veel verschillende stukken: journalistieke achtergrondartikelen, columns, essays en af en toe schrijf ik ook poëzie. Op meerdere manieren probeer ik een stempel achter te laten en mijn kleine hoekje van de wereld te veranderen, middels mijn geschreven en gesproken woord. Ik zie mijn pen als mijn wapen in de strijd tegen onrechtvaardigheid.

Ik zou mezelf omschrijven als queer. Ik ben een cisgender man en val op andere mannen. Ik heb mezelf ook lang ‘homoseksueel’ genoemd, maar inmiddels vind ik het label ‘queer’ beter bij mij passen, vanwege de connotatie van de term. ‘Queer’ voelt ruimer, alsof er binnen het begrip meer ruimte is voor (lichte) veranderingen en nuanceren. Maar ook omdat queer per definitie een politieke lading heeft: afwijken van de huidige norm en je verzetten tegen die norm, tegen heteronormatief denken. Voor mij komen mijn persoonlijke voorkeuren wat betreft oriëntatie en politieke lading mooi samen in de term ‘queer’. Ik zou zeggen dat ik zowel gay als queer ben.”

Kun je een specifiek moment of ervaring delen waarin je je vreugdevol voelde als Hindostaanse queer persoon?

“Er zijn vele momenten waarin ik vreugde ervaar, maar meestal zijn die niet per se gekoppeld aan mijn Hindostaanse of queer identiteit. Op Pride-evenementen heb ik dat wel bijvoorbeeld, of andere plekken waar je als queer personen omringd bent met gelijkgestemden. Ondanks het commerciële karakter van vele Pride-evenementen, voel ik toch een soort rust omdat ik met zoveel mensen ben. Gezamenlijk vormen we dan een sterker front tegen queer- en transhaat.

Met oog op mijn Hindostaanse identiteit voel ik juist het tegenovergestelde: de typische, kleine Hindostaanse dingetjes geven me vreugde, zoals wanneer één van mijn phoewa’s roti’s heeft gemaakt en een aantal stuks aan mijn vader meegeeft, die hij vervolgens weer aan mij geeft. Als ik dat dan eet met pompoen gemaakt door mijn moeder en wat aardappel en kousenband in masala, word ik overspoeld met vreugde. Dat zijn van die kleine dingen die ik vroeger voor lief nam en me op een gegeven moment tegen verzette, omdat dat me werd aangeleerd. Op de basisschool was het raar om dan Surinaamse of Hindostaanse hapjes mee te nemen naar school tijdens kerstvieringen. Ik werd toen ook omringd door veel witte kinderen. Ik leerde echt om me te schamen voor mijn cultuur. Het heeft jaren geduurd om van die schaamte af te komen – schaamte is een hele hardnekkige emotie. Maar inmiddels ben ik op het punt van: ‘Geef mij maar roti’s, rijst, dahl, aardappel en kouseband in masala en weet ik ‘t’; ik word zo blij van de Hindostaanse keuken.”

Wat zijn de belangrijkste bronnen van vreugde in je leven als Hindostaans en queer persoon?

“De belangrijkste bronnen van mijn vreugde hebben vooral te maken met mij als persoon: met mijn interesses. Mijn Hindostaanse en queer identiteit staan daar los van. Boeken en muziek zijn grote lichtbronnen in mijn leven. Wanneer ik helemaal op kan gaan in een boek, dan ontsnap ik naar een andere wereld. Wanneer ik naar mijn favoriete artiesten of albums luister, dan voelt dat als thuiskomen na een lange dag. Mijn hondje is daarnaast de grootste vreugdebon in mijn leven. Sinds hij vier jaar geleden bij mij is gekomen, zijn we echt onafscheidelijk.”

Hoe draagt de gemeenschap bij aan jouw gevoel van vreugde en acceptatie van je Hindostaanse en queer identiteit?

“Op papier vind ik het concept van een gemeenschap heel belangrijk, maar persoonlijk heb ik er altijd een complexe relatie mee gehad. Binnen elke gemeenschap waar ik demografisch toebehoor, voel ik me niet helemaal thuis. Als queer persoon val je toch vaak buiten de boot binnen de Hindostaanse gemeenschap. Mijn familie accepteert mij nu en begrijpt me ook veel beter, maar toen ik net uit de kast kwam, was het wel veel moeilijker. Ook buiten mijn familie vind ik de Hindostaanse gemeenschap lastig te navigeren. Je weet gewoon niet welke Hindostanen conservatief zijn en daardoor op een ouderwetse manier naar queer identiteiten kijken. Daarnaast kom ik ook uit een gemixt gezin – mijn vader is Hindostaans en mijn moeder wit-Nederlands – wat het ook complexer maakt. Want ik val dan tussen wal en schip. Ik ben geregeld Hindostanen tegengekomen die heel puristisch kijken naar iemands afkomst en gemixte Hindostanen als ondergeschikt beschouwen.

Hetzelfde voel ik binnen de queer gemeenschap, waar witte queer mensen toch vaak in de spotlights staan. Toen ik alleen nog het woord ‘homo’ gebruikte om dat deel van mijn identiteit te omschrijven, kwam ik vooral in aanraking met de homogemeenschap en ik merkte al vrij snel hoe giftig en racistisch die kan zijn. Binnen de queer gemeenschap, een gemeenschap die breder en politieker is dan de homogemeenschap, merk ik dat ook daar witheid in de haarvaten stroomt, waardoor je er alsnog mee geconfronteerd wordt

Op allerlei manieren heb ik nooit echt het gevoel gehad geheel tot een gemeenschap te behoren. Hoewel ik strijd voor al die gemeenschappen en hun bestaan, zou ik wel meer het gevoel willen hebben dat ik erbij hoor.”

Hoe heb je uitdagingen gerelateerd aan je identiteit overwonnen en hoe heeft dit bijgedragen aan jouw gevoel van vreugde en zelfacceptatie?

“Het beeld dat mijn familie vroeger van me had, namelijk dat ik heteroseksueel was en met een vrouw zou eindigen en kinderen zou krijgen, vond ik uitdagend. Mijn ouders rekenden op kleinkinderen vanuit mij. Daar heb ik me tegen moeten verzetten, omdat ik niet voelde dat dat bij mij paste. Ik heb me ook een tijd ver van m’n familie verwijderd gevoeld, omdat ik niet wist of ze mij zouden accepteren. Wat wel het geval is, ze accepteren me zoals ik ben.

Een grotere uitdaging die ik heb overwonnen – en waar ik tegelijkertijd nog steeds mee bezig ben, en misschien altijd mee bezig zal zijn – is de uitdaging om ruimte in te nemen. Het is altijd moeilijk voor me geweest om te zeggen – om zelfs te denken: ‘Deze ruimte is voor mij’. Op zoveel manieren is me over de jaren heen aangeleerd dat ik niet te veel mag zijn; dat er geen ruimte voor mij is. Inmiddels heb ik kunnen inzien dat er voor iedereen in de wereld plek is, en dus ook voor mij. Dus ik neem ruimte in om te zijn wie ik wil zijn, hoe moeilijk het ook is en blijft om te geloven dat er inderdaad ruimte voor mij is. 

Op maatschappelijk niveau zie ik hetzelfde. Gemarginaliseerde mensen zijn heel lang onzichtbaar gemaakt. Nu verzetten ze zich daartegen en nemen ze steeds meer ruimte in, maar de onmiddellijke tegenreactie is de krampachtige reactie van machthebbende die zegt dat ze dat niet mogen. Die proberen dan alle ruimte te verorberen.

Persoonlijk blijf ik tegen mezelf zeggen: ‘Ik mag hier zijn, ik mag ruimte innemen’. Ik zeg dit ook tegen alle demonen in mijn hoofd, alle stemmen van de mensen die over de jaren heen zeiden dat ik geen ruimte mocht innemen. Die mensen zijn allang uit mijn leven verdwenen, maar ze hebben wel een blijvende indruk achtergelaten. Met watervaste stift hebben ze die narigheid op mijn hart geschreven. Daardoor blijf ik in strijd met mezelf, omdat ik het ben gaan geloven.”

Wat zou je anderen in de Hindostaanse en queer gemeenschap adviseren over het vinden van vreugde? Misschien dingen die je nog niet hebt gedaan, maar wel zou willen.

“Durf een gemeenschap op te zoeken en deze te betreden. Hoe groot mijn mond ook is en hoe groot ik mezelf ook opstel, ik voel me alsnog kwetsbaar omdat ik niet durf nieuwe gemeenschappen te betreden. Ik ben best introvert, dus ik vind het spannend om nieuwe mensen te ontmoeten. Dit is iets wat ik zelf nog wil doen, maar ik wil het anderen ook meegeven. Dan kunnen we dit samen proberen. Laten we ons niet leiden door onze angsten.

Ook is het belangrijk om in verbinding te staan met jezelf, zodat je weet wat jouw vreugde brengt. Er is zoveel vreugde te ontdekken in je leven inrichten en leven zoals jij dat wilt, in keuzes maken waar jij achterstaat. Neem de ruimte in om een kennismaking met jezelf aan te gaan. Zodat je in contact komt met jezelf en je innerlijke kompas vindt, zodat je altijd weet waar je naartoe moet op je reis.”

Het project Humans of H&Q is mogelijk door het Queer emancipatiefonds Den Haag, daarom zijn wij erg benieuwd wat jouw binding is met Den Haag.

“Omdat ik in Rotterdam woon, kom ik niet heel vaak in Den Haag. De keren dat ik er ben geweest, merkte ik een hele andere energie op: een verfrissende energie. Den Haag staat voor zoveel. De politieke hoofdstad van ons land, waar veel beleid wordt gemaakt – inmiddels ook racistisch en extreemrechts beleid – en dus het is ook één van de activistische standplaatsen, als verzet tegen beleid. Hoe we het wenden of keren, Den Haag is een belangrijke stad voor ons allemaal. Want we worden allemaal geraakt door dat beleid.”

Interview afgenomen door Arson Sadhoe